با توجه به فضاي اندك و منابع محدود در شهر، رقابت براي به دست آوردن فرصتهاي مناسب، بسيار شديد و دشوار است. جمعيت ساكن در شهر نيز خود عاملي بر افزايش اين فشار است. متاسفانه بيماريهاي روحي از قبيل افسردگي، بسيار شايع است. بيماري كه به جرات ميتوان گفت در ميان روستاييان وجود ندارد يا بسيار اندك است. سازمان جهاني بهداشت، گسترش شهرنشيني را يكي از اثرگذارترين وقايع قرن بيست و يكم بر سلامت انسانها ميداند. تلاش و همكاريهاي بين بخشي براي بهبود معيارهاي سلامت در شهرها تنها زماني به نتيجه دلخواه خواهد رسيد كه از نقطه شناخت دقيق معضلات آغاز شود. در حال حاضر 80 درصد بيماريهاي مزمن در كشورهايي با درآمد متوسط و ناچيز متمركز شده است. اين بيماريها با توجه به سير طولاني خود بارمالي فراواني را در طولانيمدت به همراه دارند. رشد افسارگسيخته شهرنشيني و حواشي آن، سلامت روان بسياري از شهروندان را به طور مستمر تهديد ميكند. ازدحام جمعيت، بيكاري، فقر، اختلافات فرهنگي و احساس تنهايي در كنار مشكل مسكن براي آنها كه اجارهنشيناند، همگي عوامل مهم تشديد استرسهاي روحي در شهرها هستند. طبق آمارها، شهرنشيني به افزايش محسوس بار بيماريهاي اعصاب و روان انجاميده است. همچنين مقاومت به درمانهاي موجود در ساكنان مراكز كلانشهرها بيشتر مشاهده ميشود. مطالعات گسترده نشان داده است كه كودكان در نواحي شهري با مشكلات روحي بيشتري در مقايسه با كودكان روستايي روبهرو هستند. تراكم جمعيت و اجبار به زندگي در آپارتمانها موجب شده است تا نقش همسايهها نيز به عنوان يك عامل دخيل در سلامت روان مورد توجه قرار گيرد. آلودگيهاي صوتي، نداشتن اطمينان متقابل و تفاوتهاي رفتاري و فرهنگي موجب از بين رفتن احساس امنيت و آرامش روحي بسياري از شهروندان ميشود.
استرس يا فشار رواني، نيرويي است كه چون فشار آن بر هر قسمتي از بدن وارد شود كار آن را مختل ميكند و زمينه اضطراب را در انسان فراهم ميآورد. هر عملي كه موجب برهم خوردن تعادل رواني انسان و تغييرات سريع احساسي، عاطفي، خلقي و رفتاري شود، استرسزاست. همچنين عدم توانايي در برقراري ارتباط با ديگران، احساس خودكمبيني، ترس از اظهار وجود، از دست دادن اعتماد به نفس و نوميدي استرسزاست. شهرنشيني و پيشرفت تمدن امروز، دگرگوني روابط اجتماعي، به خصوص زندگي در شهرهاي بزرگ و پرجنجال، فشارهاي جسمي و رواني ناشي از ترافيك و آلودگيهاي هوا، امواج و صدا بهخصوص در كاركنان سازمان هواپيمايي و اثرات آن بر روان و رفتار انسان، موجبات تشديد استرس را فراهم ميكنند. در حال حاضر عوامل مولد استرس در جهان نسبت به گذشته بيشتر شده است زيرا بعضي از مكانيسمهاي سنتي كه به مردم كمك ميكرد تا با فشارهاي رواني مقابله كنند به تدريج رو به نابودي ميرود. امروزه مشكلات شغلي و اقتصادي، تغييرات سريعي را به وجود آورده و ارزشهاي انساني و اعتقادات اميدبخش گذشته را از بين برده و به ضعف روابط انساني و بيتفاوتي انسانها نسبت به يكديگر حتي خويشاوندان نزديك منجر شده و زمينههاي استرس را فراهم آورده است.
رشد شهرنشيني، مشكلات ناشي از بيعدالتي و تبعيض در محيط كار و زندگي با رشد فزاينده اعمال خشونتآميز در شهرها نيز باعث ايجاد ترس و فشارهاي رواني شده كه در نهايت به سلامت و بهداشت رواني انسان لطمه ميزند. بنابراين تلاش براي مقابله با نارضايتيهاي حاصله از اينگونه مشكلات غالبا ناموفق ميماند.
منبع: روزنامۀ شرق
اتصال: http://sharghnewspaper.ir/News/90/02/06/14727.html